Halk İktisadi Teşebbüsleri (KİT) daha alçak komisyonunda Et ve Süt Kurumu (ESK) Genel Müdürlüğünün 2019-2020 yılı hesaplarının denetim toplantısında konuşan CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, uygulanan hatalı tarım politikaları nedeniyle ülke insanının dinç ve dengeli beslenemediğini söyledi.
“AVRUPA 40, TÜRKİYE 12 KİLO ET TÜKETİYOR”
“İnsanların tatmin edici gıdaya, yeterli kırmızı ete, yeterli hayvansal proteine ulaşması görevi ve sorumluluğu iktidar ve onun kurumlarındadır” diyen Sarıbal, şunları söyledi:
“Bugün ülke insanı birey başına takvim 12-13 kilogram et tüketiyor. AB ülkelerinde bu 40 kilo. Taze süt tüketmede de kırmızı et tüketmede de bırakın yoksulu, fakiriz. Yılda birey başına 12 kilo et tüketmek ne aramak biliyor musunuz? Parası olanlar, zenginler yılda 200, 250 kilo et tüketirken, parası olmayanlar da bayramlarda ve yardımlarla fakat sofralarında et görebilir demektir bu. Ancak bizim birey başına minimum 25 kilo et üretip bunu dengelenmiş, eşit, hakkaniyetli olarak topluma dağıtmalıyız. Et üretimini arttırmalıyız.”
“FAKİR VE FENA BESLENİYOR”
Sarıbal, “Ülkemiz insanı yoksul ve fena besleniyor. Siz hayvansal proteini et, süt ve yumurtada bilhassa kırmızı etten sağlayamıyorsanız dinç bir toplumu şüphesiz bekleyemezsiniz. ESK’nın da bir devlet kurumu olduğunu düşündüğümüzde ve piyasayı regüle edip üretici ve tüketicinin haklarını koruyarak, tüketicinin yeterli gıdaya ulaşmasını, üreticinin de ürettiğinden zarar etmemesini sağlayacak bir mekanizmayı kurabilme ESK esas görevidir” biçiminde konuştu.
“KURUMUN ZARARI 1,6 MİLYAR”
ESK’nın piyasayı regüle etme görevi olmasına karşın bunu yapacak gücünün bulunmadığını kaydeden Sarıbal, buna karşın kurumun 1,6 milyar lira zarar ettiğini hatırlatarak şöyle devam etti:
“Şüphesiz ESK hasar edebilir. Ulus yararı adına zarar edebilir. Fakat bu zararın karşısında piyasayı regüle etmelisiniz. Gerçekten tüketici ve üreticiyi hoşnut edebilmelisiniz. Fakat siz 800 milyon aracısız olarak hasar, kurumun öz kaynakları üzerinden de 800 milyon gibi bir zararı ortaya koyduğunuzda 1,6 milyar gibi bir zarar yapıyorsanız ama alıcı hiç mutlu yok ise önemli bir başarısızlığın olduğunu bakmak zorundayız.
*Diyorsunuz fakat depomuzda 2 bin 700 ton et var. Türkiye 90 milyon insan. 2 bin 2 bin 500 ton bir stokun hiç konuşulmaması çok daha iyidir. Tüm dünya önemli anlamda bir stokla yolunu almışken, Covid-19, yiyecek zincirleri ağı, yeşil hat… Düşünün herhangi bir kriz çıktığında, bir virüs çıktığında ve bu virüs gıdaya bulaştığında ne yaparız?
*ESK bilhassa son 4 aydır süreci fazla kötü yönetti. ‘Regüle ediyoruz’ diyorlar. Bir kilo et ile 25 kilo yem alması gereken üretici bir kilo et ile 11 kilo yem alacak seviyeye düştü. Bir çiftçi bir kilo etten 45-50 lira zarar etti. Bugün bundan böyle bu şart çekilmez duruma geldi, dolar düştü, yem fiyatları düştü ESK karkas ete 10 lira zam yaptı. Niçin 2 ay önce yapmadılar? Yazık değil mi? 100 binlerce süt hayvanı kesime gitti.”